Enpresaburuen arteko lankidetza-sistema bat da, denbora jakin edo zehaztugabe batez, obra, zerbitzu edo hornidura bat gauzatzeko edo garatzeko. Ez dute nortasun juridiko propiorik. Obra edo zerbitzua burutu edo garatu ondoren, lotura amaitu egingo da, eta hura ezin izango da hamar urtetik gorakoa izan.

Enpresak fabrikatutako produktuen (bukatuak, erdibukatuak, abian daudenak, azpiproduktuak, hondakinak eta berreskuratutako materialak) amaierako eta hasierako izakinen (datuen erreferentzia-urtearen amaieran eta hasieran) arteko aldeari dagokion zenbatekoa. Izakin horiek ekoizpen-kostuaren arabera baloratzen dira.

Atal honetan sartzen dira enpresaren jardueran zuzenean parte hartzen duten bazkideak, jabeak, autonomoak eta familia-laguntzak, soldata edo soldata erregularrik ez dutenak eta, gutxienez, lanaldiaren herena lan egiten dutenak.

Balio erantsia merkatuko prezioan honela kalkulatzen da: ekoizpenaren balioa ken birsalmentarako ez diren ustiapen-gastuak (lehengaien kontsumoa, tarteko produktuak eta bestelako hornidurak eta kanpo-zerbitzuetako gastuak).

Balio erantsia oinarrizko prezioetan honela kalkula daiteke: negozio-bolumenetik abiatuta (BEZa eta negozio-bolumenari zuzenean lotutako antzeko zerga kengarriak kenduta), gehi ekoizpen kapitalizatua, gehi beste ustiapen-errenta batzuk, gehi edo ken izakinen aldaketak, ken ondasun eta zerbitzuen erosketak, ken negozio-bolumenari lotuta dauden baina kengarriak ez diren produktuen gaineko zergak, gehi produktuengatik jasotako dirulaguntzak. Balio erantsitik kanpo geratzen dira enpresaren kontuetan errenta eta finantza-gastu edo ezohiko gisa erregistratutako errentak eta gastuak. Beraz, produktuentzako dirulaguntzak oinarrizko prezioen araberako balio erantsian sartzen dira, baina produktuen gaineko zerga guztiak kanpoan geratzen dira. Balio erantsia "gordin" kalkulatzen da; izan ere, ez dira balio-doikuntzak kentzen (balio-galera, esaterako).

Faktoreen kostuko balio erantsi gordinaren proportzioa ekoizpenaren balioarekiko. Produktu- edo zerbitzu-unitate bakoitzeko errentak sortzeko gaitasuna erakusten du. Ehunekotan adierazten da.

Merkaturatutako edo saldutako ekoizpenari egiten dio erreferentzia beti, edozein dela ere eskatutako kopuruko ekoizpen-mota.

Ikastetxeek banku-zerbitzuen funtzionamendurako dituzten beharrezko gastuak barne hartzen ditu. Kanpoan geratzen dira interesengatiko eta mailegu-amortizazioengatiko ordainketak.

Ondasun eta zerbitzuen erosketa osoek barne hartzen dute enpresak erreferentzia-urtean birsaltzeko edo ekoizpen-prozesuan kontsumitzeko eskuratutako ondasun eta zerbitzu guztien balioa. Ondasun eta zerbitzu horiek ondoko eraldaketarekin edo eraldaketarik gabe birsaldu daitezke, ekoizpen-prozesuan erabat erabili edo biltegiratu. Erosketen kontzeptu globalean, zuzenean ekoitzitako ondasunetan sartzen diren materialak barne hartzen dira (lehengaiak, tarteko produktuak, osagaiak), bai eta tresna txikiak eta kapitalizatu gabeko ekipo-ondasunak ere. Era berean, material osagarrien balioa barne hartzen da (lubrifikatzailea, ura, ontziak, mantentze- eta konponketa-lanetarako materialak, bulegoko materiala), ekoizpen-prozesuan erabilitako produktu energetikoak eta unitateak berak kapital-ondasunen ekoizpenean erabilitako materialen erosketak. Ondasun eta zerbitzuen erosketa guztiak erosteko prezioan baloratzen dira, BEZ kengarria eta negozio-bolumentari zuzenean lotutako beste zerga kengarri batzuk alde batera utzita.

Salgaiak eta lehengaiak izan gabe honako aktibo hauek eratzen dituzten izakinak dira: - Elementu eta multzo txertagarriak: normalean enpresatik kanpora fabrikatzen direnak eta enpresak bere ekoizpenean inolako eraldaketarik egin gabe txertatzeko eskuratzen dituenak. - Erregaiak: biltegira daitezkeen materia energetikoak. - Ordezko piezak: instalazio, ekipo edo makinetan antzeko beste batzuen ordez muntatzeko piezak; urtebete baino gutxiagoko biltegiratze-zikloa dute. - Hainbat material: fabrikatutako produktuan txertatu behar ez diren beste kontsumo-materia batzuk. - Enbalajeak: garraiatu behar diren produktu edo salgaiak babesteko estalki edo bilgarriak; normalean ezin izaten dira berreskuratu. - Ontzikiak: ontziak edo murkoak, normalean daukaten produktuarekin batera saltzera bideratuak. - Bulegoko materiala: izenak adierazten duen xederako materiala, enpresak ez badu uste ekitaldian eskuratutako bulegoko materiala ekitaldian bertan kontsumi daitekeela.

Epe luzeko berariazko edo isilbidezko betebeharrak dira, izaerari dagokionez argiro zehaztuak, baina, ekitaldiaren itxiera-datan, zehaztugabeak direnak zenbateko zehatzari edo sortuko diren datari dagokionez (epe luzeko ordainsariak prestazio zehaztuko sistemen bidez; eskudirutan likidatutako langileentzako ordainsariak, ondare-tresnetan oinarrituta; langileentzako ordainsariengatiko gehiegizko hornidura, ondare-tresnetan oinarritzen diren ordainketa-transakzioengatiko gehiegizko hornidura).

Salerosketa-eskrituran bigarren eta hurrengo eskualdaketen xede den etxebizitza.

Erreferentzia-aldiaren bukaeraren eta hasieraren artean izakinek erosketa-prezioetan, BEZik gabe, izan dituzten aldaketei egiten die erreferentzia. Izakinen aldaketa honela neur daiteke: birsaltzeko erositako produktuen izakinetan izan diren alten balioa ken bajen balioa eta izakinak osatzen dituzten ondasunen galera errepikarien balioa.

Eraldaketarik gabeko erosketa- eta birsalmenta-jardueraren produktua da. Negozio-bolumena, erosketak eta jaso ziren baldintza beretan birsaltzeko erositako ondasun eta zerbitzuen izakinen aldaketa oinarri hartuta kalkulatzen da.

Produkzio-unitate egoiliarren bitarteko kontsumoak salmentara bideratutako eta aztertutako aldian beste ondasun eta zerbitzu batzuk produzitzeko kontsumitutako ondasun (kapital finkokoak izan ezik) eta zerbitzu guztien balioa adierazten du. 

Ekoizpen horrek merkaturatutako ekoizpena eta egindako ekoizpena jasotzen ditu, enpresa bereko beste produktu batzuen fabrikazioan integratzeko.

Administrazio publikoei eginiko nahitaezko ordainketak, enpresaren ekoizpen-jarduera eta ekoizpen-faktoreen erabilera zergapetzen dituztenak. Ez dira barne hartzen, inkestaren ondorioetarako, errentaren, ondarearen eta kapitalaren gaineko zergak eta, zehazki, sozietateen gaineko zerga eta pertsona fisikoen errentaren gaineko zerga. Baztertuta geratzen dira BEZa eta zerga bereziak.

Ekoizpen-balioak unitateak benetan ekoitzitako kopurua neurtzen du, salmentetan oinarritzen dena, izakinen aldaketak eta ondasun eta zerbitzuen birsalmenta barne. Ekoizpen-baliotzat hartzen da negozio-zifra edo ondasunak saltzearen eta zerbitzuak ematearen ondoriozko diru-sarrerak, gehi edo ken amaitutako eta abian diren produktuen izakinen aldaketak eta birsaltzeko erositako ondasun eta zerbitzuen aldaketak, ken birsaltzeko ondasun eta zerbitzuen erosketak (deklarazio-aldian soilik saldutako ondasun eta zerbitzuak, birsaltzeko erositako ondasunak biltegiratu eta garraiatzeko gastuak kanpo utzita), gehi ekoizpen kapitalizatua, gehi beste diru-sarrera batzuk (ustiapenekoak eta ezohikoak), dirulaguntzak kanpo. Ekoizpen-baliotik kanpo geratzen dira finantzario gisa edo enpresa-kontabilitateko interes eta dibidendu gisa sailkatutako diru-sarrerak eta gastuak. Birsaltzeko ondasun eta zerbitzuen erosketetan, hirugarrenei baldintza beretan emateko erositako zerbitzuak barne hartzen dira. N.B.: Ekoizpen kapitalizatuan ekoizleek inbertsio gisa kontserbatzen dituzten ondasun guztien norberaren konturako ekoizpena sartzen da. Azken horretan barne hartzen da aktibo finko materialak (eraikinak, etab.) eta aktibo ukiezinak (programa informatikoen garapena, etab.) ekoiztea. Ekoizpen kapitalizatua saldu gabeko ekoizpena da, eta haren ekoizpen-kostuaren arabera baloratzen da. Kontuan izan behar da kapital-ondasun horiek ere inbertsioan sartu behar direla. N.B.: Beste diru-sarrera batzuk (ustiapenekoak eta ezohikoak) enpresaren kontabilitate-epigrafe bat dira. Edukia sektorearen eta denboraren arabera alda daiteke; beraz, ezin da definitu, zehazki, estatistika-ondorioetarako.

Inkestaren erreferentzia-aldian saldutako unitate fisikoetako ekoizpena jasotzen du.

Kontzeptu honek enpresak bere ekipoak eta pertsonala erabiliz ibilgeturako egin dituen gastuen kontrapartida jasotzen du. Eragina izan dezake ibilgetu materialean (instalazio teknikoak, informazioa prozesatzeko ekipoak, konponketa edo hobekuntza handiak, etab.), higiezinetako inbertsioetan (lurrak, eraikinak eta eraikuntzak, inbertsio gisa) eta aktibo ukiezinetan (informatika-aplikazioak, ikerketa eta garapena, ikus-entzunezko ekoizpenak, etab.). Kontzeptu horren barruan sartzen dira bai ekipo-ondasunen edo eraikinen ekoizpena, bai lehendik zeudenen gainean egindako konponketa eta hobekuntza handiak, ondasunaren balio-bizitza, ekoizpen-gaitasuna edo errendimendua handitzeko eginikoak. Era berean, errubrika honen barruan sartzen da beste enpresa batzuei ikerketarako eta garapenerako enkargatutako lanengatiko ordainsari gisa egindako ordainketei dagokienez aktibatzen diren gastuen kontrapartida (hesiz kanpoko I+G gastuak).

Egoeratik eta Igurikimenetatik abiatuta eraikitzen da. Indize honen egungo oinarria 2013ko lehen hiruhilekoa da; haren balioa, lehen hiruhileko horretan, beraz, 100 da.

Dimentsio hori ezartzeko kontuan har daiteke edo negozio-zifraren tamaina edo enpresaren plantilla eratzen duen pertsona kopurua.

Osagai horrek adierazten du kaleratu diren langileei ordaindutako benetako zenbatekoak zein diren (kaleratzeagatiko kalte-ordaina eta aurretiaz ez abisatzeagatiko konpentsazioa), baldin eta ordainketa horiek hitzarmen kolektibo bati lotuta badaude edo lotura hori dagoela jakina ez bada. Hitzarmen kolektibo bati lotuta ez dauden ordainketak D.11112 aldagaian sartzen dira (Ordainketa zuzena, primak eta ordainketa-aldi bakoitzean ordaindu gabeko esleipenak). Soldatako erretiratuei egindako ordainketak –adibidez, pentsio-eskubideen zati gisa egindakoak– ez dira D.1223 aldagaian sartu behar (Enpresa uzten duten soldatakoei ordaintzea).

Eraikuntza iraunkorra, bereizia eta independentea, etxebizitza gisa erabiltzeko, nekazaritza- edo industria-xedeetarako erabiltzeko, zerbitzuak emateko edo, oro har, edozein jarduera garatzeko (administrazio-, merkataritza., industria- edo kultura-arlokoa, besteak beste) sortua.

Enpresak Espainiatik kanpo egindako salmentek sortutako negozio-zifraren zenbatekoa

Topografikoki mugatutako leku batean dagoen ekoizpen-unitate oro da (tailerra, meatzea, fabrika, biltegia, denda, bulegoa, etab.); hartan, jarduera ekonomikoak egiten dira, eta enpresa bateko pertsona batek edo batzuek jardun ohi dute bertan lanean.

Establezimendu irekia da erreferentziazko hilabetea irekiera-aldiaren barruan duena.

Faktoreen kostuari erantsitako balioa da ustiapen-jardueretatik ―ustiapen-dirulaguntzengatiko eta zeharkako zergengatiko doikuntzak egin ondoren― eratorritako diru-sarrera gordinen baliokidea. Negozio-zifran oinarrituta kalkula daiteke, gehi ekoizpen kapitalizatua, gehi ustiapeneko beste diru-sarrera batzuk (ustiapeneko dirulaguntzak barne), gehi edo ken izakinen aldaketa, ken ondasun eta zerbitzuen erosketak, ken negozio-bolumenari lotuta dauden baina kengarriak ez diren produktuen gaineko beste zerga batzuk, ken ekoizpenari lotutako zergak eta tasak. Ekoizpenari lotutako zergak eta tasak kontrapartidarik gabeko nahitaezko ordainketak dira, eskudirutan edo jenerotan egiten direnak, administrazio publikoek edo Europar Batasuneko erakundeek biltzen dituztenak, ondasun eta zerbitzuen ekoizpena eta inportazioak, eskulanaren erabilera, lurraren jabetza edo erabilera, eraikinak eta ekoizpenean erabilitako beste aktibo batzuk zergapetzen dituztenak, ekoitzitako edo saldutako ondasun eta zerbitzuen kopurua edo balioa edozein dela ere. Ustiapeneko soberakin gordinetik abiatuta ere kalkula daiteke, langileen kostuak gehituta. Balio erantsitik kanpo geratzen dira enpresa-kontabilitatean finantzario gisa sailkatzen diren diru-sarrerak eta gastuak, kapital-sozietateen urteko kontuen arabera. Balio erantsitik kanpo geratzen dira honako hauek: interesengatiko sarrerak; dibidenduengatiko sarrerak; interesengatiko gastuei dagokienez atzerri-diruko maileguetatik datozen kanbio-aldeengatiko irabaziak eta erreskate-eragiketetatik edo zor edo finantza-gastu bat azkentzetik datozen irabaziak, nazioarteko kontabilitate-arauekin bat etorriz. Balio erantsia faktore-kostuan gordinean kalkulatzen da; izan ere, ez dira balio-doikuntzak kentzen (hala nola balio-galera eta narriaduragatiko galerak).

Enpresak kontuan hartutako hilabetean dagokion jardunean saldutako produktuen kontzeptuan guztira fakturatu duena da, ondasunek kargatzen dituzten zerga eta tasa guztiak barne. 

Kapitaleko partaidetzen diru-sarrerak dira, errenta finkoko balioenak, kredituenak, goiz ordaintzeagatiko erosketen gaineko deskontuak eta balio negoziagarrietako mozkinak.

Galtzaden artean tarte fisiko bat duten errepideak dira, nahiz eta zintarri muntagarri bat izan. Errepide konbentzional bat bitan zabaltzearen berezko ezaugarriak ditu. 

Materialak ez diren iraupen luzeko elementuak hartzen dira kontuan. Barne hartzen ditu ikerketa- eta garapen-gastuak (enpresak berak egindakoak edo hirugarrenei enkargatuak), ikerketa- edo ustiapen-eskubideak eskuratzeko administrazio-emakidak, jabetza industriala, merkataritza-funtsa, lokalak eta aplikazio informatikoak (enpresak berak eginak izan edo ez) eskualdatzeko eskubideak. Bai eta leasing-eko kontratuen ondorioz eskuratutako ondasunak ere.

Ondasun iraunkor berriak edo erabiliak dira, beste enpresa batzuei erositakoak edo saldutakoak, edo norberaren erabilerarako ekoitzitakoak, baldin eta haien balio-bizitza urtebetetik gorakoa bada eta enpresak erabiltzeko bideratzen badira.

Igurikimenen adierazle harmonizatuak (Igurikimenak izenekoa) heldu den hiruhilekoari buruzko aldeko erantzunen portzentajearen eta kontrakoen arteko aldea edo saldoa jasotzen du. -100 (informatzaile guztiak ezkorrak dira; alegia, Kontrako laukitxoa markatu dute, hurrengo hiruhilekoari begira) eta +100 (informatzaile guztiak baikorrak dira; alegia, Aldeko laukitxoa markatu dute) bitartean egon daiteke. Haren interpretazio intuitiboa zuzena eta erraza da. Igurikimenak positiboak badira, baikorrek gainditu egiten dituzte ezkorrak, hurrengo hiruhilekoaren aldean.

Erreferentzia-urtean enpresa-jardueran iraunkortasunez zerbitzu emateko aktiboak eskuratzeko egiten diren transferentziak barne hartzen ditu. Era berean, balio-bizitza normala luzatzen duten edo dauden kapital finkoen produktibitatea handitzen duten hobekuntzak, eraldaketak eta konponketak barne hartzen ditu. Ez ditu barne hartzen konponketarako eta mantentze-lanerako gastu arruntak. Erosketa-prezioan baloratzen dira, hirugarrenei erosten bazaizkie, eta ekoizpen-kostuan, enpresak berak ekoizten baditu, instalazio-gastuak eta eskubide eta kanon posible guztiak barne, baina jasandako BEZa eta kengarria eta finantzaketa-gastuak kenduta. Honako hauek bereizten dira: - Ibilgetu materialeko inbertsioa (lursailak, eraikuntzak, makinak, tresnak, altzariak, ordenagailuak, ibilgailuak, etab.) - Ibilgetu ukiezinean egindako inbertsioa (administrazio-kontzesioak, jabetza industriala, aplikazio informatikoak)

Erreferentzia-aldian ondasun materialetan eginiko inbertsioa. Kapital materialeko ondasunak sartzen dira, berriak zein lehendik zeudenak, hirugarrenei erosi zaizkien kontuan hartu gabe; finantza-errentamenduko kontratu baten bidez eskuratu dira (ondasun iraunkor bat erabiltzeko eskubidea, alokairuak ordaintzearen truke, aurretik zehaztutako epe luze batean) edo autokontsumorako fabrikatu dira (kapital materialeko ondasunen ekoizpen kapitalizatua), urtebetetik gorako balio-bizitza dute, fabrikatu gabeko ondasun materialak barne, hala nola lurra. Kapitaliza daitekeen ondasun baten balio-bizitzaren atalasea handitu egin daiteke, enpresaren kontabilitate-jardunbideen arabera, baldin eta jardunbide horiek aurreikusitako urtebeteko balio-bizitza baino handiagoa behar badute.

Materialak ez diren iraupen luzeko elementuak eskuratzeagatik enpresak egiten dituen gastuak dira, hala nola kontzesioak, patenteak, lizentziak, marka komertzialak, diseinuak, egile-eskubideak eta abar. Barne hartzen dira aktibatutako ikerketa- eta garapen-gastuak, administrazio-kontzesioak, jabetza industriala, merkataritza-funtsa, lokalak eskualdatzeko eskubidea eta aplikazio informatikoetan egindako inbertsioak.

Aktibo materialetako inbertsio-mota. Barne hartzen da erreferentzia-aldian eskuratu diren eraikin eta egituren kostua (dagoeneko erabili direnak), lehendik zeuden eraikin eta egiturena. Lursaila eraikinekin erosten denean eta bi osagaien balioa bereizgarria ez denean, guztizkoa epigrafe honetan erregistratzen da, baldin eta eraikinen balioa lursailarena baino handiagoa dela zenbatesten bada.

Aktibo materialetako inbertsio-mota. Barne hartzen ditu pertsonen, animalien edo salgaien lurreko, itsasoko edo aireko garraiorako mota guztietako ibilgailuak, bai eta beste ibilgetu material batzuk ere, hala nola altzariak, informazioa prozesatzeko ekipoak, bulegoko materiala eta ekipoak eta aurretik aipatu ez diren beste ibilgetu material batzuk.

Aktibo materialetako inbertsio-mota. Instalazio teknikoak ekoizpen-prozesuan erabilera espezializatua duten unitate konplexuak dira (eraikuntzak, makinak, materiala, piezak edo elementuak, bai eta, berez banangarriak izanik ere, funtzionamendurako behin betiko lotuta dauden sistema informatikoak ere).

Aktibo materialetako inbertsio-mota, ondasunak hiri-orubeak, landa-finkak, hirikoak ez diren beste lursail batzuk, meatzeak eta harrobiak dituenean, azaleran egindako edozein eraikuntza alde batera utzita. Barne hartzen da lursailak eta ondasun naturalak egokitzea (nibelazioa, hodiak jartzea, edo bideak eta errepideak).

Aktibo materialetako inbertsio-mota. Produktuak egiteko erabiltzen diren makinak edo ekipo-ondasunak, bai eta xede bererako erabiltzen diren tresnak edo erremintak ere, autonomiaz edo makinekin batera erabil daitezkeenak.

Inbertsioan sartzen dira lehendik zeuden eraikinen kostua (dagoeneko erabili direnak) eta erreferentzia-aldian eskuratu diren eta lehendik zeuden egiturak. Ez dira sartzen inoiz erabili ez diren eraikin berrien erosketak. Ez dira sartzen lehendik dauden eraikin eta egiturak, berregituraketen bidez eskuratutakoak (hala nola fusioak, xurgapenak, zatiketak edo banantzeak).

Ondasun materialen salmentek hirugarrenei saldutako kapital-ondasun materialen balioa barne hartzen dute. Kapital-ondasun materialen salmentak benetan jasotako prezioan balioesten dira (BEZik gabe), eta ez kontabilitate-balioan, saltzaileak jasandako jabetzaren transferentzia-kostu guztiak kendu ondoren. Kanpoan uzten dira balio-doikuntzak eta salmentez bestelako lagapenak.

Honela definitzen da: balio erantsia sortzen duena, ondasun eta zerbitzuen ekoizpenaren bidez.

Balio erantsi handiena sortzen duena da.

Merkatuan saltzen ez diren zerbitzuak sortzen dituena; dagokion unitateari baino ez dio zerbitzu ematen (administrazio-departamentuak, garraio-zerbitzuak edo biltegiratzeak).

Birsalmentarako erosketak hirugarrenei inolako eraldaketarik gabe birsaltzeko egiten diren ondasunen erosketak dira. Kontzeptu horren barruan sartzen dira aldi berean “birfakturatzen” duten zerbitzu-enpresek egiten dituzten zerbitzuen erosketak; alegia, zerbitzu horien negozio-bolumena, zerbitzuen trantsakzio batengatik kobratutako agentziaren ordainsariez gainera (higiezinen agentzien kasua, esaterako), zerbitzuaren trantsakzioaren benetako zenbatekoak ere eratzen dute (esaterako, bidaia-agentziek eginiko garraio-erosketak). Hirugarrenei komisio-truke saltzen zaizkien ondasun eta zerbitzuen balioa kanpoan geratzen da; izan ere, komisioa jasotzen duen agenteak ez ditu ondasun eta zerbitzu horiek ez erosten ez saltzen.

Kontzeptu honen barruan sartzen da enpresak erreferentzia-urtean eginiko zenbait izaeratako ustiapen-gastuei dagokien zenbateko osoa, hala nola: ikerketako eta garapeneko gastuak, errentamenduak eta kanonak, konponketa- eta kontserbazio-lanak, profesional independenteen zerbitzuak, garraioak, aseguru-primak, banku-zerbitzuak eta antzekoak, publizitatea, propaganda eta harreman publikoak, hornikuntzak eta beste zerbitzu batzuk.

Saldutako ekoizpena eta egindako ekoizpena jasotzen ditu, enpresa bereko beste produktu batzuen fabrikazioan integratzeko, unitate fisikoetan.

Negozio-zifran kontuan hartzen ez diren beste diru-sarrera batzuk barne hartzen ditu, besteak beste: errentamenduengatiko diru-sarrerak, ustiapenean lagatako jabetza industrialeko diru-sarrerak, komisioengatiko diru-sarrerak, langileentzako zerbitzuengatiko diru-sarrerak (hala nola, ekonomatoak, garraioak, etxebizitzak, etab.), beste enpresa edo partikular batzuei aldi baterako zerbitzuak emateagatik lortutako diru-sarrerak (aldi baterako garraio-zerbitzuak, aholkularitzak, txostenak), etab. Ez dira ustiapenerako dirulaguntzak sartzen.

Langile-gastuek balio erantsiarekiko duten proportzioa. Ordaindutako enpleguak sektorean sortutako errentaren banaketan duen partaidetza-neurritzat har daiteke. Haren osagarria Ustiapeneko Soberakin Gordinaren Tasa da.

Lehengaien, tarteko produktuen eta beste hornikuntza batzuen erosketak dira, haien izakinen aldaketa salbu.

Prestaketa- edo eraldaketa-lanaren bidez, fabrikatutako produktu izango diren ondasunak.

Erreferentzia-aldian hirugarrenei hornitutako ondasun eta zerbitzuen salmenten bidez behaketa-unitateak fakturatutako zenbateko guztiak jasotzen ditu, eta behaketa-unitateak berak zuzenean eginikoak eta aldizkako azpikontratazioetatik datozenak hartzen dira kontuan. Ondasun edo zerbitzuen salmenta horiek termino garbietan kontabilizatzen dira, alegia, bezeroari jasanarazitako kargak barne (garraioa, ontziak, etab.), nahiz eta bereiz fakturatu, baina goiz ordaintzeagatiko salmenten gaineko deskontuak, salmenten itzulerak edo itzulitako ontzien balioa kenduta, bai eta salmenta-rappelak ere. Unitateak fakturatutako ondasun edo zerbitzuek kargatzen dituzten zergak eta tasak ere sartzen dira, baina bezeroari jasanarazitako BEZa kanpoan geratzen da. Ikuspuntu administratibotik, Kontabilitate Plan Orokorrak (azaroaren 16ko 1514/2007 ED) honako kontabilitate-partiden bidez zehazten du negozio-zifraren zenbateko garbi osoa: C700+C701+C702+C703+C704+C705-C706-C708-C709. Alegia: C700. Salgaien salmentak C701. Amaitutako produktuen salmentak C702. Erdi amaitutako produktuen salmentak C703. Azpiproduktuen eta hondakinen salmentak C704. Ontzi eta bilgarrien salmentak C705. Zerbitzu-prestazioak C706. Goiz ordaintzeagatiko salmenten gaineko deskontuak C708. Salmenten itzulerak eta antzeko eragiketak C709. Salmenta-“rappelak” Negozio-zifrak ez ditu barne hartzen, bada, ez dirulaguntzak ez ustiapeneko beste diru-sarrera batzuk, ez eta finantza-sarrerak, apartekoak edo ekitaldiaren emaitzan eragina duten beste batzuk ere.

Landun batek (edo lehendik lan egin duen langabe batek) okupazio nagusia betetzen duen establezimenduaren jarduera ekonomikoa; okupazio nagusitzat jotzen da ordu kopuru gehien eskatu dizkiona (erreferentziazko astean).

Obra berria denean, hau da, urtebete baino gutxiago duenean, obra amaitu denetik zenbatzen hasita.

Ondasun eta zerbitzuen erosketen guztizkoan sartzen da kontabilitate-aldian ekoizpen-prozesuan birsaltzeko edo kontsumitzeko erositako ondasun eta zerbitzu guztien balioa, eta kanpoan uzten dira kontsumoa kapital finkoko kontsumo gisa erregistratzen duten kapital-ondasunak. Ondasun eta zerbitzu horiek ondoko eraldaketarekin edo eraldaketarik gabe birsaldu daitezke, ekoizpen-prozesuan erabat erabili edo biltegiratu. Erosketa horietan sartzen dira ekoitzitako ondasunei zuzenean gehitzen zaizkien materialak (lehengaiak, bitarteko produktuak eta osagaiak), gehi kapitalizatu gabeko tresna txikiak eta ekipo-ondasunak. Era berean, material osagarrien (lubrifikatzaileak, ura, ontziak, manutentziorako eta konponketarako materialak edo bulegoko materiala) eta produktu energetikoen balioa ere barne hartzen dira. Aldagai honetan barne hartzen dira unitateak kapital-ondasunak ekoizteko egin dituen materialen erosketak. Gainera, erreferentzia-aldian ordaindutako zerbitzuak ere barne hartzen dira, bai industriakoak bai industriaz bestelakoak, eta unitatearen izenean hirugarrenek egin duten lanagatik ordaindutako zenbatekoak, konponketa- eta mantentze-lan arruntak, instalazio-lanak eta azterlan teknikoak barne. Kanpoan uzten dira kapital-ondasunak instalatzeagatik ordaindutako zenbatekoak eta kapitalizatutako ondasunen balioa. Halaber, barne hartzen dira industriaz bestelako zerbitzuek egindako ordainketak, hala nola ordainsari juridikoak eta kontabilitatekoak, patenteak eta lizentziak (kapitalizatzen ez direnean), aseguru-primak, akziodunen eta gobernu-organoen bileren kostuak, enpresa- eta lanbide-elkarteentzako kotizazioak, posta, telefono, komunikazio elektroniko, telegrafia eta fax bidezko gastuak, ondasunen eta langileen garraio-zerbitzuak, publizitate-kostuak, komisioak (soldatetan eta ordainsarietan sartuta ez daudenean), alokairuak, banku-gastuak (interesen ordainketak salbu) eta hirugarrenek ematen dituzten gainerako merkataritza-zerbitzu guztiak. Unitateak ekoizpen kapitalizatuaren kontzeptuan eraldatzen eta kapitalizatzen dituen zerbitzuak barne hartzen dira. Finantza-gastu gisa edo interes edo dibidendu moduko diru-sarrera gisa sailkatutako gastuak ondasun eta zerbitzuen erosketa guztietatik kanpo geratzen dira. Ondasun eta zerbitzuen erosketen balioa erosketa-prezioa izango da; alegia, erosleak produktuengatik benetan ordaindutako prezioa, erositako produktuak kargatzen dituzten zerga guztiak barne (dirulaguntzak kenduta), balio erantsiaren gaineko zergak izan ezik. Beraz, produktuek kargatzen dituzten gainerako zerga eta tasa guztiak ez dira ondasun eta zerbitzuen erosketen balioespenetik kentzen. Ekoizpenaren gaineko zergen tratamendua ez da egokia erosketa horien balorazioan. Industria-, merkataritza- eta zerbitzu-jarduerei buruzko estatistikei dagokienez, finantza- eta aseguru-jarduerak dituzten enpresen kasuan izan ezik,

Izakinen aldaketa (positiboa edo negatiboa) izakinek erreferentzia-aldiaren amaieran eta hasieran duten balioaren arteko aldea da. Izakinen aldaketa honela neur daiteke: izakinen alten balioa ken bajen balioa eta izakinak osatzen dituzten ondasunen galera errepikarien balioa. Izakinak erosketa-prezioetan erregistratzen dira, BEZik gabe, beste unitate bati erosten bazaizkio; bestela, ekoizpen-kostuan.

Langile landun guztien gaineko ordainpeko langileen proportzioa, biak urteko batez besteko gisa. Haren osagarriak sektore bakoitzaren enplegu autonomoaren maila neurtzen du.

Ordainpeko pertsonalak erreferentzia-aldian behaketa-unitatea ekoizteko benetan lan egindako orduen agregatua da. Lan egindako ordu kopuru osoa barne hartzen du, bai normalak bai apartekoak. Ez ditu barne hartzen gaixotasunagatik, grebengatik, oporraldiengatik, jaiegunengatik eta beste batzuengatik lan egin ez dituen orduak, jateko etenaldiak eta etxetik lantokira eta alderantziz joateko erabilitako orduak.

Eraiki gabeko lursaila.- Eraiki gabeko hiri-lurzoruari dagokio, hirigintza-kalifikazioa aurrez juzgatu gabe.

Inkestaren erreferentzia-aldian, egiten duten lanari esker, establezimenduan eta/edo espresa ustiatzaileetan ondasun eta zerbitzuak ekoizten laguntzen duten pertsonen multzoa, ordainduak eta ordaindugabeak, nahiz eta lokaletatik kanpo lan egin. 

Faktoreen kostuko balio erantsiaren eta urteko batez besteko landunen kopuruaren arteko zatidura da. Landun bakoitzak (ordaindua izan ala ez) enpresaren errenten sorkuntzari egiten dion ekarpena adierazten du; zeharka jarduera bakoitzean lan-faktoreak duen pisu erlatiboaren neurri bat da.

Erreferentzia-aldian erregai gisa erabiltzeko erosi diren produktu energetikoak. Kanpo geratzen dira lehengai gisa erositako produktu energetikoak edo eraldatu gabe birsaltzekoak. Kontsumoak diru-balioetan kuantifikatzen dira.

Honako hauek barne hartzen dituzten ondasun eta produktuen izakinak dira: - Ekoizpen-bidean diren produktuak: prestaketa- edo eraldaketa-fasean dauden ondasun edo zerbitzuak. - Produktu erdi bukatuak: enpresak fabrikatutako eta, normalean, harik eta ondoren prestaketarako, txertaketarako edo eraldaketarako izan arte saltzera bideratuak ez diren ondasunak. - Produktu bukatuak: enpresak fabrikatutako eta amaierako kontsumora edo beste enpresa batzuek erabiltzera bideratutako ondasunak. - Azpiproduktuak: bigarren mailako ondasunak edo fabrikazio nagusiaren osagarri direnak. - Hondakinak: halabeharrez eta produktu edo azpiproduktuen aldi berean eskuratutakoak, betiere balio intrintsekoa badute eta erabiliak edo salduak izan ahal badira. - Material berreskuratuak: balio intrintsekoa izateagatik, berriro biltegian sartzen direnak ekoizpen-prozesuan erabili ondoren.

Erreferentzia-urtean enpresak egindako produktu bukatuen, produktu erdibukatuen, azpiproduktuen, hondakinen, ontzien eta enbalajeen salmenten guztizko zenbatekoa da. Salmenta-prezioetan baloratutako salmenta garbien balioa zenbatzen da (deskontuak kendu ondoren), garraio-gastuak eta eragiketa horiek zergapetzen dituzten zergak barne hartu gabe.

Enpresak erosi eta inolako eraldaketarik gabe saltzera bideratutako ondasunak.

Soldatako kopuruaren neurketa estratifikatua erreferentziako unitate estatistikorako.

Egun jakin batean enpresan lan egiten duen eta ondasun eta zerbitzuak ekoizten laguntzen duen eta, ondorioz, zenbateko finko edo aldizkako batzuk jasotzen dituen pertsona kopuru osoak osatzen du.  

Erreferentzia-aldian establezimendurako lan bat egin duen eta, kontraprestazio gisa, soldata edo ordainsari baliokide bat jaso duen populazioa.

Unitateak fabrikatu dituen eta oraindik saldu ez diren amaitutako edo abian diren produktuen izakinen arteko aldeari egiten dio erreferentzia, erreferentzia-aldiaren azken egunaren eta lehen egunaren artean.

Erreferentzia-urtean enpresak ustiategiari lotuta lortu dituen diru-sarrerak gehitzearen ondoriozko zenbateko osoa da (negozio-zifraren zenbateko garbia; enpresak bere aktiborako egin dituen lanak; dirulaguntzak, dohaintzak eta legatuak, eta ustiapeneko gainerako sarrerak).

Ustiapeneko soberakin gordina ustiapen-jarduerek lan egindako faktorea konpentsatu ondoren sortu duten soberakina da. Faktore-kostuetako balio erantsietatik abiatuta kalkula daiteke, pertsonalaren kostuak kenduta. Unitaterako eskuragarri dagoen saldoa, hornitzaileei beren funtsez eta zorraz saritzeko aukera ematen diona, zergak ordaintzeko eta, batzuetan, inbertsio osoa edo haren zati bat finantzatzeko ere bai.

Enpresak erreferentzia-urtean egindako ustiapenari lotutako gastuak gehitzearen ondoriozko zenbateko osoa da (beste enpresa batzuek egindako erosketak eta lanak; pertsonalaren gastuak; kanpo-zerbitzuak, eta gainerako ustiapen-gastuak). Barne-gastuak ekoizpen-kostuaren arabera baloratzen dira, eta ustiapen-kostu guztiak barne hartzen dituzte, eskulanaren kostua eta kapital-gastua barne.